ENTREVISTA DE LUGOPATRIMONIO COS DELEGADOS DAS CONSELLARÍAS DE CULTURA, MEDIO RURAL E INDUSTRIA-TURISMO
O 28 de decembro do 2007, o Presidente da nosa asociación (Lois Diéguez), Vicepresidente (Adolfo de Abel) e vocal (Carlos Ferreiro) tiveron unha entrevista cos delegados devanditos para coñecer a súa opinión a respecto de incluír a Proposta de Ben Rural de Interese Cultural e Etnográfico na Lei do Patrimonio e tamén na de Turismo, das que neste momento se está a estudar a súa revisión.
Chocou que o delegado de Cultura, dado que estaba de baixa por enfermidade, non mandase a esta reunión un representante, pois era parte fundamental para definir a súa posición.
Consideramos positiva esta reunión na que quedou patente o interese dos dous delegados restantes non só na proposta de Ben Rural senón na actuación directa sobre a intervención que se lles pedía en varios campos do noso patrimonio. A este respecto, a contestación do Delegado de Industria e Turismo, Ramón Cortés Máñez, quedou fixada nos seguintes puntos:
A través da Dirección Xeral de Turismo:
- Colaboración puntual naqueles eventos turístico-culturais que se celebren ó longo do ano
- Potenciar as Declaracións de Festas de Interese Turísticos daqueles eventos ben documentados a fin de revitalizar festas e tradicións seculares.
- Tratar de introducir na nova lei de Turismo as actuacións culturais que servan para revitalizar zonas que presenten festas e tradicións, a fin de institucionalizar a recuperación de tradicións e costumes de evidente sentido cultural.
- Colaborar con todas aquelas asociacións ou grupos cuxo obxectivo sexa a recuperación do patrimonio inmaterial.
A través da Dirección Xeral da Sociedade da Información:
- Potenciar en colaboración cos concellos e as asociacions culturais aulas informáticas introducindo a figura de dinamizadores socio-culturais.
A posición do delegado de Medio Rural, Emilio López Pérez, quedou fixada no seguinte texto:
- Disposición dos Centros de Desenvolvemento Comarcal da provincia de Lugo a recoller exposicións e presenza permanente das actividades relacionadas co Patrimonio Inmaterial.
- Edición de folletos, documentais e traballos gráficos e de imaxe elaborados sobre ritos e festas de tradición secular.
- Intervención nos núcelos rurais e nas infraestruturas dos espazos xeográficos relacionados coa celebración das festas e ritos aos que se fai referencia na proposta de LugoPatrimonio.
- Atención inmediata aos proxectos que detalladamente presenten as Asociacións que protagonicen a celebración dos actos referenciados.
Non cabe dúbida de que as Asociacións protagonistas das Fachas de Castelo, o Entroido de Salcedo ou o Ribeirao de Chantada, das Danzas da Cervela ou do Meco e as Pampónigas da Ermida..., teñen campo abonado para se sentir protexidos e axudados nas súas actividades. O noso agradecemento, pois, aos delegados das Consellarías e a nosa chamada máis animada a todoas as Asociacións que veñen traballando duro e en solitario durante tantos anos.
Este enderezo de correo está a ser protexido dos robots de correo lixo. Precisa activar o JavaScript para velo.
PROPOSTA DE CRIACIÓN DA FIGURA DE “BEN RURAL DE INTERESE CULTURAL E ETNOGRÁFICO”
Desde ben antigo, Galiza foi producindo bens patrimoniais materiais e inmateriais que axudaron a conformar a nosa personalidade nacional. A través dos séculos, uns foron desaparecendo asimilados por outras culturas, outros mantivéronse e moitos deles sofren neste momento ameaza de desaparición definitiva. Convén decatarse tamén, de que a maior parte dos que, a duras penas subsisten, conformáronse na cultura primeira que tivo asentamento rural. É neste ambiente, pois, onde se verifica hoxe a súa existencia, de aí a definición de “Ben rural de interese cultural e etnográfico” que propoñemos.
Esta nova figura definiríase para os seguintes obxectivos:
- Recoñecer a importancia que ten o Ben declarado para a nosa nación, pois forma parte das singularidades que como tal nos definen.
- Protexer, potenciar e consolidar o Ben declarado de forma que se asegure a súa permanencia.
- Incidir en todo tipo de estudos que leven a un coñecemento máis profundo do Ben declarado
O primeiro punto acadaríase coa propia declaración oficial como “Ben rural de interese cultural e etnográfico”.
O segundo conlevaría as seguinte condicións xerais:
- A Administración (Consellaría de Cultura) participaría dalgún xeito no órgao popular de dirección do Ben Inmaterial, co obxectivo da súa potenciación e consolidación.
- As distintas administracións, prioritariamente as Consellarías de Medio Rural e Industria (D.X. de Turismo), intervirían tamén con orzamentos anuais que potenciarían as infraestruturas e economía da zona xeográfica onde existe o Ben declarado.
- O obxectivo, globalmente, non é somente distinguir de xeito teórico o Ben de que falemos, senón construír ao seu redor un programa económico que acabe desenvolvendo a zona, fixando poboación nese contorno e incidindo na toma de conciencia dos valores construídos ao longo da historia polo pobo galego. .
Son estes principios xenéricos que se detallarían polo miúdo para completar a figura de “Ben rural de interese cultural e etnográfico”. Desde LugoPatrimonio facemos proposta ás distintas consellarías para que se cree a devandita figura, animados polo traballo e necesidades que hai neste momento en celebracións como O Entroido de Salcedo (Pobra do Brollón), As Fachas de Castelo (Taboada), ou as Danzas da Cervela (O Incio), por poñer só uns exemplos (esta última a piques de desaparecer ou transformar a súa pureza secular)..
Lugo, decembro do 2007
O Presidente de LugoPatrimonio
Asdo: Lois Diéguez
NOVA DIRECTIVA DE LUGOPATRIMONIO E PRÓXIMOS PROXECTOS
A asemblea celebrada na noite de onte por LugoPatrimonio elixiu por aclamación unha nova directiva que quedou formada por:
Presidente: Lois Diéguez (escritor)
Vicepresidente: Adolfo de Abel Vilela (historiador)
Secretaria: Tareixa Cabello de la Torre (profesora)
Tesoureiro: Xosé Anxo Lence (empregado)
Vocal: Sabela Rodríguez Campo (funcionaria)
Vocal: Orlando Viveiro Veiga (etnógrafo)
Vocal: Carlos Ferreiro Rubianes (profesor)
Esta directiva é a primeira que se elixe despois da que fundou a propia Asociación e nun momento en que esta, a pesar da súa curta vida (foi creada o ano pasado), aparece xa como consolidada no panorama cultural especializado na defensa do patrimonio galego.
Como proxectos globais para o ano 2008 aprobouse un apertado calendario de traballo para tratar de que se aprobe polas Consellarías correspondentes unha lei que defina unha nova figura dentro do noso patrimonio: Ben rural de Interese Cultural e Etnográfico. E dentro deste proxecto unha colaboración estreita coas Asociacións que levan a cabo as Festas e Ritos que determinan tamén a nosa cultura propia: As Fachas de Castelo (Taboada), O Oso de Salcedo (A Pobra do Brollón), O Meco e as Pampórnigas (Quiroga), O Entroido Ribeirao (Chantada), e as Danzas da Cervela (O Incio).
Como proxectos inmediatos para o primeiro trimestre do ano que vén aprobáronse as seguintes actividades:
Xaneiro: dentro do ciclo “coñecer as nosas cidades” viaxarase a Ourense para facer un itinerario relacionado con monumentos e personaxes e visitar o famoso Belén do escultor Arturo Baltar así como unha exposición do mesmo autor que inaugurará dentro duns días. Previamente á viaxe haberá dúas conferencias relacionadas coas xeracións de literatos e artistas que configuraron a forte personalidade desta cidade a través da súa historia, e con fotos e proxeccións do itinerario que se seguirá por Ourense (incluído tamén o da novela de Blanco Amor “A Esmorga”).
Febreiro: dedicado ao patrimonio inmaterial, presentarase o Entroido de Salcedo (A Pobra do Brollón) en colaboracións coa Asociación que programa os actos deste ano. Proxectaranse videos do sonado Oso de Salcedo por parte do Presidente e secretario e o luns de Entroido, día 4 de febreiro, viaxaremos a Salcedo para gozar, cos viciños e festeiros, o atraínte percorrido deste animal-personaxe que nos leva a tempos que se perden na nosa propia historia. O fin de LugoPatrimonio é que esta festa ritual sexa declarada Ben Rural de Interese Cultural e Etnográfico.
Marzo-Abril: Dedicarase a un Taller do Barroco, con conferencias sobre os séculos en que floreceu (s. XVII e XVIII), e outras que estudarán as Festas, Arquitectura, Pintura e Música dese período da historia. Haberá, tamén, proxeccións didácticas, un concerto de música en escenario barroco (posibelmente no mosteiro de Samos), e viaxes a Santiago de Compostela e outra cidade aínda sen deteminar, enfocadas para valorar na súa xusta medida este estilo arquitectónico que deu gloria internacional á inspiración dos nosos grandes arquitectos galegos.
Lugo, 12 de decembro do 2007
O Presidente
Asdo: Lois Diéguez
Este enderezo de correo está a ser protexido dos robots de correo lixo. Precisa activar o JavaScript para velo.
Pauliña para a Confederación Hidrográfica
A Confederación Hidrográfica vén de esnaquizar un fermoso lavadoiro no barrio de San Lázaro, situado mesmo á beira do que foi Hospital de peregrinos e rentes do Camiño Primitivo de Santiago. Este lavadoiro foi construído en 1956 e representa, xunto con tantos outros distribuídos polo concello, un xeito de contestar ás necesidades e usos colectivos. Se non damos valor a aquilo que fixemos e nos distingue e imos esnaquizando construcións populares cuxo uso mudou, axudaremos tamén a borrar os testemuños do noso pasado. No catálogo de bens de interese que se anexa ao actual PXOM, recóllese apenas un lavadoiro e a maior parte das nosas construcións populares (cruceiros, fontes, lavadoiros, petos de ánimas...) seguen sen fixarse e a mercede, por tanto, de quen as queira destruír, como agora fai a Confederación Hidrográfica. Sería esta unha ocasión axeitada para que os distintos organismos que teñen responsabilidades nestes feitos (Consellaría de Cultura, Patrimonio, Concellos...) actualicen a catalogación dos nosos bens cun sentido máis acaído á sensibilidade de quen, co seu traballo, segue a velar pola nosa cultura e patrimonio.
Lugo, 19 novembro 2007
Francisco Carballo
(Celeiro de Asadur (Maceda-Ourense)), 1925. Historiador e teólogo. Fixo estudos de Teoloxía e Historia en Madrid, Salamanca e Roma. Como profesor traballou no Ensino Medio en Vigo e nas Universidades desta mesma cidade e Pontificia de Salamanca. Foi reitor de Teologado en San Vicente de Paúl, Salamanca. De 1969 a 1973 encargouse da equipa de Estudos do Terceiro Mundo na cidade de Roma. A Igrexa galega (1995) e outros importantes traballos (Castelao sen manipulación, A nosa literatura…) distíngueno como un dos mellores analistas non só da Igrexa en si, senón tamén da propia historia da Galiza.
MANIFESTO : AS FACHAS DE CASTELO: BEN DE INTERESE CULTURAL E FESTA DE INTERESE TURÍSTICO
- Pola historia ancestral que a celebración desta festa das Fachas representa, pois toma o rito do lume como os nosos devanceiros idearon, e fai dos nosos castros focos de luz e espacio onde nos topamos cos cimentos da nosa cultura máis profunda.
- Polo traballo e a celebración que os homes e mulleres de Castelo realizan desde vello, mantendo así a tradición e actualizando cada ano a ofrenda ao propio sentir, mesmo con dificultades e escasos medios.
- Polo significado que esta celebración ten de diferenciación cultural dentro da ampla personalidade das culturas nacionais, europeas e mundiais, pois arrima así color e pluralismo fronte á pobreza da uniformidade global.
- Para que esta celebración do rito sexa potenciada, e embeba de orgullo a nosa mocidade, e axude a fixar esta no ámbito rural até agora escarnecido, e cree riqueza económica tamén, e volva a quentura e alegría natural das distintas xeracións aos fogares hoxe esboroados…
… por isto
as asociacións culturais “As fachas” de Castelo (Taboada), e Lugopatrimonio
proclamamos a necesidade de que esta FESTA DAS FACHAS sexa declarada BEN DE INTERESE CULTURAL E FESTA DE INTERESE TURÍSTICO GALEGOS.
Castelo, Lugo, a 7 de setembro do 2007
Asdo.:
O Presidente da A.C. As Fachas
Francisco Rodríguez
O Presidente de LugoPatrimonio
Lois Diéguez
César M. Carnero Rodríguez
(Freituxe, Bóveda, 1963). Cursou estudos filosófico-teolóxicos no Instituto Teolóxico compostelán. Sacerdote desde 1988. Estudos de Conservación e Restauración de Arte Sacro na Escola da Conferencia Episcopal Española (Madrid). Activo difusor do noso Patrimonio en programas de radio ou como Presidente de Amigos Patrimonio de Lemos. Membro da Comisión de Patrimonio da Diocese de Lugo.